Dinliyorum. Yalnızca bir insan sesi işte Yaşamın ve savaşların gümbürtüsü, gök gürültüleri Ve gevezelikler içinden geçip gelmekte. Ya siz? Siz işitmiyor musunuz? “Acılar uzun sürmeyecek” diyor “Yaz bahar çok yakın” diyor. İşitmiyor musunuz? (1944) Tüm gerçeküstücüler gibi Robert Desnos da ‘düzenden, ustan, gelenekten yana olduğunu söyleyen, ama ulaşa ulaşa savaşın yıkımına ulaşmış olan’ bir toplumun karşısında, uzlaşmasız bir başkaldırının ozanıdır. Ne var ki kurulu düzene başkaldırarak, hiç değilse boş vererek düşün, olağanüstünün, aşkın türküsünü söylemesi bu toplumun bir üyesi, en azından bir öğesi olmasını önlemez; tam tersine, kendisi ile çevresi arasındaki çelişkiyi daha keskin, daha sızılı bir biçimde duymasına yol açar: Bu toplumun bir öğesidir, ama onun yabancısıdır da; ödünsüz, uzlaşmasız bir biçimde başkaldırır, ama başkaldırı benliğinin ve yapıtının sınırlarını aşmaz; dünyayı değiştirmeye, tüm zenginliğiyle göstermeye çalışır, ama bunu yapıtında, imgelerinde başarır ancak. Tahsin Yücel
